Ameliyatsız Prostat Tedavisi Nedir? – Prostat Embolizasyonu Riski Var Mıdır? – Prostatik Arter Embolizasyonu Avantajları Nelerdir? Ve bu ameliyat ile ilgili diğer tüm başlıkları detaylıca ele alalım. Hazırsanız başlayalım!
İyi Huylu Prostat Büyümesi ve Tedavisi
Yeni ve modern ameliyatsız prostat tedavisi yani ‘prostatik arter embolizasyonunun’ nedir. Bu kavramları ve gerçek anlamda ameliyatsız prostat tedavisinin detaylarına bakacağız.
Prostatik arter embolizasyonu (ameliyatsız prostat tedavisi) geçmişi çok eski olmayan yeni bir tedavi yöntemidir. Bu yöntemin geçmişi 2010 yıllarına dayanmaktadır. Bu yöntem; iyi huylu prostat büyümesi dediğimiz, benign prostat hiperplazisinde, ameliyatlara alternatif olarak geliştirilmiş, ameliyat mantığından tamamen farklı yeni ve modern ameliyatsız prostat tedavisi yöntemidir.
Prostatik arter embolizasyonunu (anjiyografik olarak ameliyatsız prostat tedavisi) birçok yönüyle konuşmadan önce prostata genel hatlarıyla değinmek gerekir.
Prostat Nedir?
Prostat anne karnından itibaren gelişmeye başlayan, sadece erkeklerde bulunan, idrar torbasının altında yer alan ve içerisinde idrar kanalı geçen bir salgı bezidir. Görevi meninin sıvı kesimini oluşturarak spermlerin yaşam süresini arttırmaktır. Yani prostat olmazsa erkekler üreme/çoğalma potansiyelini kaybeder.
Prostatın Başlıca Hastalıkları Nelerdir?
Prostatit: Mikrobik be mikrobik olmayan tipleri mevcuttur. Prostatit farklı tipleri olmakla birlikte, nedeni tam olarak açıklığa kavuşturulamamış yangısal bir hastalıktır.
Prostat kanseri: toplumda ismi çok duyulan, prostat bezinden kaynaklanan kötü huylu bir tümördür.
İyi huylu prostat büyümesi (benign prostat hiperplazisi/BPH); yaşla birlikte hemen her erkekte prostatın boyutlarında artışla karakterize kötü huylu olmayan hastalıktır.
Bu üç grup; prostatit, prostat kanseri ve iyi huylu prostat büyümesi dediğimiz benign prostat hiperplazisi prostatın başlıca hastalıklardır.
Prostat Neden Büyüyor (İyi Huylu Prostat Büyümesi)?
İyi huylu prostat büyümesinde büyümenin mekanizması tam olarak anlaşılamamakla birlikte üzerinde durulan birçok mekanizma mevcuttur. Yeni doğan erkekte prostat yaklaşık 1 gram civarındadır. Prostat ergenlik çağına kadar belirgin büyüme göstermezken, ergenlikle birlikte cinsel fonksiyonları yerine getirebilme için hızla büyüyerek yaklaşık bir ceviz büyüklüğü olan 15 grama ulaşır. Bu normal bir durumdur. Daha sonra prostat bezi uzun yıllar ciddi büyüme kaydetme ve boyutları neredeyse sabit kalır.
Genelde 40-50 yaşlarından sonra prostat tekrar büyümeye başlar. Prostatın bu ikinci büyüme safhasına iyi huylu prostat büyümesi (benign prostat hiperplazisi/BPH) denir ve birtakım şikayetler oluşturur. Bu durum prostat kanserimden farklıdır ve kansere dönüşmez. 60 lı yaşlarda erkeklerin yarısı 80 yaşından sonra erkeklerin %80-90 ı iyi huylu prostat büyümesine bağlı sıkıntılar yaşamaktadır.
Prostat Büyürse Ne Olur?
Prostat bildiği gibi mesane dediğimiz idrar torbasının tabanına yerleşmiş ve içerisinde üretra dediğimiz idrar kanalının geçtiği bir salgı bezidir. İlerleyen yaşla birlikte prostat büyürse içerisinden geçen idrar kanalını boğar ve idrar yapma şikayetleri oluşur. İyi huylu prostat büyümesinde (BPH/iyi huylu prostat büyümesi) prostatın ne kadar büyüdüğü kadar nasıl büyüdüğü ve prostatın sertlik derecesi de önemlidir. Bazen 100 grama ulaşmış bir prostat önemli sıkıntı oluşturmazken, bazen 40-50 gramlar düzeyindeyken ciddi sağlık problemlerine neden olabilmektedir.
Bu sebeple prostat kaç cc veya gram olursa bana iyi huylu prostat büyümesi var denir? Sorusuna yanıt vermek zordur. İyi huylu prostat büyümesi tanısı, prostatın boyutu, yapısı, büyüme şekli, bası derecesi ve hastanın şikayetleriyle konabilir. İyi huylu prostat büyümesi varsa şikayetler İdrar kanalına bası ve kanalın boğulması nedeniyledir.
İyi Huylu Prostat Büyümesinin Bulgular Nelerdir?
İyi huylu prostat büyümesi dediğimiz benign prostat hiperplazisi veya BPH ile birlikte idrar kanalına bası ve kanalın sıkışması sebebiyle birtakım sıkıntılar meydana gelir. Bu bulgular;
- Prostat büyümesinde ilk bulgular, idrar tezinde azalma ve çatallanmadır.
- Tam boş alamama hissi,
- Sık idrara çıkma,
- Kesik kesik idrar yapma,
- İdrar tutmakta zorlanma,
- Gece idrara kalkma,
- Ikınarak idrar yapma,
- İdrar yaparken alt karın bölgesine elle bası yapma hissi,
- İdrar torbasında taş oluşumu,
- İdrar yollarında kanama,
- Damla damla idrar yapma en sonunda idrarda tam kesilme olarak özetleyebiliriz.
İyi huylu prostat büyümesine bağlı ilerlemiş vakalarda tanı gecikirse mesane dediğimiz idrar torbasında kalıcı bozukluk ve böbrek yetmezliği gelişebilir. Bu nedenle beli yaşlardan sonra iyi huylu prostat büyümesi açısında periyodik kontrollerin yaptırılmasında fayda vardır.
İyi Huylu Prostat Büyümesinde Tanı Nasıl Konur?
İyi huylu Prostat Büyümesinde tanı zor değildir.
- Öncelikle hastanın hikâye ve şikayetleri bize direk iyi huylu prostat büyümesini düşündürür.
- PSA (prostat spesifik antijen),
- İdrar akım testi (üroflovmetri) ve Ultrasonografi ile tanı genellikle kolayca konur.
Bazen iyi huylu prostat büyümesinde arada kaldığımız durumlarda; - Sistoskopi,
- Ürodinami testim,
- Prostat MR,
- Prostat biyopsisi ve,
- Bir takım ilaçlı ek tepkiler gerekebilir.
İyi Huylu Prostat Büyümesi ve Prostat Kanseri
Hem iyi huylu prostat büyümesi hem de prostat kanseri prostat boyutlarında artışa neden olarak benzer bulgular oluşturabilir. Fakat birbirlerinden tamamen farklı hastalıklar olup tedavileri de farklıdır. Benign prostat hiperplazisi dediğimiz iyi huylu prostat büyümesi kansere dönüşmez fakat bu iki hastalık eşzamanlı birlikte bulunabilirler. Bu nedenle iyi huylu prostat büyümesini tedaviye başlamadan önce, prostat kanseri varlığının dışlanması gerekir. İyi huylu prostat büyümesi ve prostat kanserinin ayırımı için, kanser tarama tetkiki olan PSA (prostat spesifik antijen) değerlerine bakılır. Eğer PSA değerleri yüksekse tedavi ve takibe alınır hala yüksek seyrediyorsa, prostat MR ve prostat biyopsisi planlanabilir.
İyi Huylu Prostat Büyümesi Tedavi Yöntemleri Nelerdir?
İyi huylu prostat büyümesi tedavisi kaba hatlarıyla;
- Yaşam tarzı değişikliği.
- Medikal tedavi dediğimiz ilaçla tedaviler.
- Açık ve kapalı ameliyatlar.
- RF (RadyoFrekans) yakma yöntemi.
- Ameliyatsız Prostat tedavisi (Prostatik arter embolizasyonu veya anjiyografik tedavi) ile tedavi edilmektedir.
Prostatik Arter Embolizasyonu (Ameliyatsız Prostat Tedavisi veya Anjiyografik Tedavi)
Uluslararası girişimsel radyoloji derneği (society of international radiology) 2018 yılma kadar dünyada bu yöntemin yaklaşık 10.000 civarında kişiye uygulandığını açıkladı. Sonuçların son derece başarılı olması nedeniyle Ameliyatsız Prostat Tedavisi (prostatik arter embolizasyonu) klinik uygulama olarak yerini aldı ve her geçen gün bu yöntemle tedavi olan hasta sayısı katlanarak artmaktadır. Yeni ve modern bir tedavi yöntemi olan Prostatik Arter Embolizasyonu çok daha yaygınlaşacak gibi gözükmektedir. Bu konuda Dünya’da, alanında en etkili organ olan uluslararası girişimsel radyoloji derneği; bu işlemi güvenli, etkin ve kalıcı bir tedavi olarak tanımladı.
Ameliyatsız Prostat Tedavisi (Prostatik arter embolizasyonu veya anjiyografik tedavi) nasıl bir yöntemdir?
İyi huylu prostat büyümesinde problem prostatın içinden geçen idrar kanalını basıya uğratarak boğmasıdır. Bilindiği gibi bütün canlı dokular gibi prostatında beslenmeye ihtiyacı vardır. Prostat beslenmesi prostatik arter dediğimiz sağda ve solda bir çift atardamar ile sağlanır. Ameliyatsız prostat tedavisi dediğimiz Prostatik Arter Embolizasyonu yöntemde kol bölgesinde küçük bir iğne deliğinden atardamara giriş yapılarak anjiyografik olarak prostatı besleyen atardamarlara ulaşılır. Bu damarlara prostatik arter denir. İki taraflı olarak prostat atardamarlar kateter yardımıyla kalıcı olarak tıkanır. Damarları tıkanmış prostat beslenemez ve prostat bezi günler içinde eriyerek küçülmeye başlar. Prostatın eriyen kesimleri vücut savunma sistemi tarafından temizlenir. Beslenemediğinden dolayı prostatın boyutları küçülür ve idrar kanalına bası ortadan kalkar. Ameliyatsız Prostat Tedavisinde bu yeni yönteme Prostatik Arter Embolizasyonu denir.
Prostatik Arter Embolizasyonu ek hastalık nedeniyle ameliyat olamayan veya ameliyatı istemeyen hastalar içinde ameliyatsız prostat tedavisinde yeni ve başarılı bir çözüm sunmaktadır.
İyi huylu prostat büyümesi (Benign prostat hiperplazisi) tedavisinde prostatik arter embolizasyonu son derece konforlu bir yöntemdir.
İyi Huylu Prostat Büyümesinde Niçin “prostatik arter embolizasyonu”?
Prostatik arter embolizasyonu dediğimiz Ameliyatsız Prostat Tedavisi; *Minimal invaziv bir işlemdir. Kanama olmaz.
- Genel anesteziye ihtiyaç yoktur. Günübirlik bir işlem olup hastanede yatma gerektirmez.
- Operasyon sonrası çok hızlı iyileşme süreci mevcuttur.
- İdrar sondasına ihtiyaç yoktur.
- Cinsel işlev bozukluğu yok denecek düzeydedir.
- Spermin mesaneye kaçması gibi istenmeyen etkisi yoktur.
- Hastalığın tekrarlama oranı son derece düşüktür.
- Prostatik arter embolizasyonu (ameliyatsız prostat tedavisiyle) prostat hastalığı kalıcı olarak çözülür.
- Ameliyatlarda karşılaşılan idrar kanalı darlığı gelişmez.
- Prostat boyutunun derecesi tedaviye engel değildir, hatta boyutu büyük prostatlar tedaviye daha iyi cevap vermektedir.
- Ek hastalık nedeniyle narkoz alamadığından ameliyat olamayan hastalara Prostatik arter embolizasyonu kolaylıkla uygulanabilir.
- Tedavinin başarı ve memnuniyet oranı çok yüksektir.
“Prostatik arter embolizasyonunun” Dezavantajları Nelerdir?
- Prostatik arter embolizasyonu yöntemine üroloji uzmanları mesafeli durmakta olup yöntemin üroloji uzmanlarına tanıtımına devam edilmelidir.
- 20 yıl veya daha uzun süreli takip sonuçları yoktur (Prostatik arter embolizasyonu takip sonuçları henüz 15 yıl civarındadır).
- Üroloji uzmanları; bu tekniğin, cerrahi istemeyen hastalar veya Cerrahi riskleri kaldıramayacak hastalarla sınırlı kalmasını istemektedir.
- Prostatik arter embolizasyonu için önemli bir dezavantaj ise ciddi teknolojik cihaz gerektirmesi ve uygulamayı yapacak yeterli sayıda deneyimli hekim eksikliğidir.
“Prostatik Arter Embolizasayonu (Ameliyatsız Prostat Tedavisi)” Kimlere Uygulanır?
- Prostat büyümesine bağlı orta ve ileri derece hastalık tanısı almış kişiler.
- 6 aylık medikal tedaviye yanıt vermeyen ve IPSS; 8 ve üstü olan hastalar.
- 40 yaş ve 30 gramın üstü hastalara
- prostatik arter embolizasyon” yapılabilir. Prostatik arter embolizasyonunda narkoz gerekmediğinden ve sadece günübirlik bir tedavi olduğundan iyi huylu prostat büyümesine bağlı sıkıntı yaşayan neredeyse hemen bütün sastalara güvenle uygulanabilir.
“Prostatik arter embolizasyonu” (PAE) İşlem Öncesi Yapılması Gerekenler?
- Uluslararası semptom skor değerlendirilmesi.
- Üroflovmetri.
- Ürodinami (sondalı hastalara).
- Ultrasonografi.
- Pelvik BT anjiyografi.
- Rutin kan tahlilleri.
“Prostatik arter embolizasyonu” (PAE) İşlem Süreci Nasıldır?
- Hastaya işleme alınmadan 10 dakika önce, gözlem odasında sondada takılır. Bu sonda kalıcı değildir, işlem de bize kılavuzluk etmesi için takılır ve işlem sonrası çıkarılır.
- Hasta anjiyografi odasına alınmadan önce, odasında kıyafetlerini çıkararak anjiyografi önlüğü giyer.
- Hasta uyanık olarak anjiyografi odasına gelir ve masaya yatar.
- Hastanın kol bölgesi dezenfektan maddelerle steril edilerek giriş yapılacak bölge lokal olarak küçük bir iğne yardımıyla uyuşturulur.
- Kol bölgesinde damara girildikten sonra damara plastik kılıf yerleştirilip işleme başlanır.
- Hasta işlemin her safhasında uyanıktır, ağrı kesici veya genel anestezi kullanılmaz. Bazen hastalar stres yaparsa damar yolundan hafif sakinleştirici birtakım ilaçlar yapılabilir.
- Prostatik arter embolizasyonu gelişmiş anjyografik cihazlarla yapılır.
- İşlem esnasında bütün görüntüler büyük televizyon ekranına aktarılarak hastayla birlikte izlenir.
- İşlem süresince hasta rahat bir şekilde sohbet edebilir, başını ve kollarını rahatlıkla hareket ettirebilir ve mola verilebilir.
- İşlem süresi genelde 1 ile 2 saat arasındadır.
- İşlem bittikten sonra hasta odasına alınır ve 4 saatlik gözlem sonrası taburcu edilir.
“Prostatik arter embolizasyonu” (PAE) Sonrası Hastayı Bekleyen Süreç?
Postembolizasyon sendromu; Birçok hastada gözlenen prostatik damarların kapatılması sonrası prostat doku ölümüne bağlı olarak, halsizlik, hafif üşüme-titreme ile karakterize bir durumdur. Bu durum bir yan etki olmayıp işlemin doğası gereği birçok hastada gördüğümüz genelde hafif atlatılan, ağrı kesici ve ateş düşürücülere iyi yanıt veren bir bulgudur. Bu olay, işlemden sonraki gün ortaya çıkabilen ve birkaç gün içerisinde kendiliğinden geçen bir süreçtir. Ağrı; Birkaç gün devam edebilen makatta ağrı, isal, sık idrara çıkma, idrar ve büyük abdeste kanama olabilir. Bu durum genelde birkaç gün içerisinde kendiliğinden geçer. İşlem sonrası hastaya; antibiyotik, ağrı kesici, spazm çözücü ve bulantı giderici ilaçlar reçete edilir.
“Prostatik arter embolizasyonu” (PAE) Sonrası?
Hasta normal Ürolojik takiplerine devam eder.
İşlem sonrası genelde 1. haftadan itibaren hasta iyileşmeyi hissetmeye başlar (hastanın iyileşme süreci bir gün sonra başlayabileceği gibi hasta kliniğinde belirgin düzelme birkaç haftayı bulabilir).
Birinci ay kontrolümde prostat boyutundaki beklediğimiz küçülme genelde %20-25 civarındadır. Prostat boyutundaki küçülme altıncı ayda son derece belirginleşmiş olur (%50).
3 ve 6. aylarda IPSS dediğimiz prostat şikayetlerini ölçen uluslararası prostat semptom skoru belirlenir.
Prostatik arter embolizasyonu; iyi huylu prostat büyümesi için geliştirilmiş tam anlamıyla ameliyatsız bir tedavi yöntemidir. Prostatik arter embolizasyonu teknolojinin bize sunduğu son derece başarılı, konforlu ve kalıcı bir tedavidir.
